اگر به دنبال آموزش کامل نوشتن قرارداد کاری حرفهای با نمونه متن قرارداد استاندارد هستید، این مقاله مناسب شماست! اجزای اصلی قرار داد، نکات کلیدی تنظیم قرارداد، قوانین کار ایران و نکات حقوقی قرارداد در این مقاله به خوبی مورد بررسی قرار گرفتهاند.
قراردادها، پایههای اعتماد در روابط کاری و شخصی
چه در محیط کار و چه در زندگی شخصی، قراردادها نقشی کلیدی در ایجاد اعتماد و اطمینان بین طرفین ایفا میکنند. یک قرارداد خوب نهتنها از بروز اختلافات جلوگیری میکند، بلکه به شما کمک میکند تا با خیال راحت به اهداف خود برسید. اما سوال اینجاست: چگونه میتوان یک قرارداد حرفهای و جامع نوشت؟ چه نکاتی را باید در نظر گرفت تا قرارداد شما از نظر حقوقی معتبر و از نظر اجرایی قابل اعتماد باشد؟
در این مقاله، با هم قدم به قدم پیش میرویم تا با دنیای قراردادها آشنا شویم. از تعریف سادهی قرارداد شروع میکنیم و تا نوشتن یک نمونه متن قرارداد کاری پیش میرویم. هدف ما این است که به شما کمک کنیم تا با آگاهی کامل، قراردادهایی بنویسید که نهتنها از حقوق شما محافظت کند، بلکه به رشد کسبوکار و راه اندازی کسب و کار مطمئن کمک کند. پس اگر شما هم میخواهید قراردادنویسی را بهصورت حرفهای یاد بگیرید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
انواع قراردادها – از کار تا تجارت، هر آنچه باید بدانید
قراردادها مانند ابزارهای مختلفی هستند که هر کدام برای هدف خاصی طراحی شدهاند. درست مثل یک جعبه ابزار، شما باید بدانید که هر نوع قرارداد چه کاربردی دارد و چگونه میتواند به شما کمک کند. در این بخش، با هم نگاهی میاندازیم به رایجترین انواع قرار دادها و کاربردهای آنها:
قرارداد کاری:
این نوع قرارداد بین کارفرما و کارمند منعقد میشود و شامل مواردی مانند حقوق، مزایا، ساعت کاری و تعهدات طرفین است. یک قرارداد کاری خوب نهتنها از حقوق کارمند محافظت میکند، بلکه به کارفرما نیز اطمینان میدهد که نیروی کار متعهد و مسئولیتپذیر دارد. در این زمینه می توانید از یک مشاور مدیریت منابع انسانی حرفه ای نیز کمک بگیرید. بانوانی که به دنبال مشاغل خانگی پردرآمد برای زنان هستند نیز باید با اصول این مدل قراردادنویسی برای پروژه های دورکاری آشنا شوند.
قرارداد تجاری:
اگر قصد همکاری با شرکای تجاری یا فروش محصولات و خدمات خود را دارید، قرارداد تجاری ابزار ضروری شماست. این نوع قرارداد شامل جزئیاتی مانند قیمت، زمان تحویل، شرایط پرداخت و ضمانتهای کیفیت است. اگر می خواهید به یک تاجر موفق تبدیل شوید باید اصول این مدل قرارداد را به خوبی یاد بگیرید.
قرارداد اجاره:
چه برای اجارهی ملک تجاری و چه مسکونی، قرارداد اجاره به شما کمک میکند تا حقوق خود را به عنوان موجر یا مستأجر حفظ کنید. این قرارداد معمولاً شامل مدت زمان اجاره، مبلغ اجارهبها و شرایط فسخ قرارداد است.
قرارداد مشارکت:
اگر قصد دارید با فرد یا شرکتی شریک شوید، قرارداد مشارکت به شما کمک میکند تا نقشها، سهمها و مسئولیتهای هر طرف را بهوضوح مشخص کنید. این قرارداد از بروز اختلافات مالی و اجرایی جلوگیری میکند.
قرارداد پیمانکاری:
برای پروژههای ساختمانی، خدماتی یا فنی، قرارداد پیمانکاری بین کارفرما و پیمانکار منعقد میشود. این قرارداد شامل جزئیاتی مانند زمان انجام پروژه، هزینهها و استانداردهای کیفیت است. در این زمینه می توانید از خدمات مشاوره مدیریت صنعتی حرفه ای نیز کمک بگیرید.
قرارداد سرمایهگذاری:
اگر به دنبال جذب سرمایه برای کسبوکار خود هستید یا قصد دارید در یک پروژه سرمایهگذاری کنید، قرارداد سرمایهگذاری ابزار کلیدی شماست. این قرارداد شامل جزئیاتی مانند میزان سرمایه، سهمهای طرفین، سود و زیان، شرایط خروج از سرمایهگذاری و نحوه مدیریت پروژه است. یک قرارداد سرمایهگذاری جامع به شما کمک میکند تا هم از حقوق خود محافظت کنید و هم اعتماد سرمایهگذار را جلب نمایید.
هر کدام از این قراردادها با توجه به نیاز شما طراحی میشوند و هدف اصلی آنها ایجاد شفافیت و اعتماد بین طرفین است. در بخشهای بعدی، به شما یاد میدهیم که چگونه یک قرارداد حرفهای بنویسید و از چه نکاتی باید حتماً پیروی کنید.
اجزای اصلی یک قرارداد – هر آنچه باید در متن قرارداد بنویسید
یک قرارداد حرفهای مانند یک پازل است که هر قطعهی آن بهدقت سر جای خود قرار گرفته است. اگر حتی یکی از این قطعهها ناقص باشد، ممکن است کل قرارداد با مشکل مواجه شود. در این بخش، با هم بررسی میکنیم که یک قرارداد کامل و معتبر باید شامل چه بخشهایی باشد:
- عنوان قرارداد:
عنوان قرارداد باید بهوضوح نشان دهد که موضوع قرارداد چیست. مثلاً “قرارداد کاری”، “قرارداد مشارکت” یا “قرارداد اجاره”. این بخش به طرفین کمک میکند تا بدانند با چه نوع توافقی روبرو هستند. - طرفین:
در این بخش، مشخصات کامل طرفین قرارداد (نام، نشانی، شماره تماس و سایر اطلاعات شناسایی) نوشته میشود. این کار به شفافیت و اعتبار قرارداد کمک میکند. - موضوع:
موضوع قرارداد باید بهطور دقیق و شفاف بیان شود. مثلاً اگر قرارداد کاری است، مشخص کنید که کارمند برای چه سمتی استخدام میشود یا اگر قرارداد اجاره است، مشخص کنید که چه ملکی اجاره داده میشود. - مدت زمان:
مدت زمان قرارداد باید بهوضوح مشخص شود. آیا قرارداد برای یک سال معتبر است؟ یا برای مدت زمان نامحدود؟ این بخش به طرفین کمک میکند تا بدانند تا چه زمانی متعهد به اجرای قرارداد هستند. - تعهدات طرفین:
این بخش قلب قرارداد است! در اینجا باید بهوضوح مشخص شود که هر طرف چه تعهداتی دارد. مثلاً در قرارداد کاری، کارفرما موظف به پرداخت حقوق و کارمند موظف به انجام وظایف محوله است. - شرایط فسخ:
همیشه این امکان وجود دارد که یکی از طرفین بخواهد قرارداد را فسخ کند. در این بخش باید شرایط فسخ، مانند مدت زمان اطلاعرسانی و جریمههای احتمالی، بهوضوح بیان شود. - جریمهها و ضمانتهای اجرایی:
اگر یکی از طرفین به تعهدات خود عمل نکند، چه اتفاقی میافتد؟ این بخش به شما کمک میکند تا از حقوق خود محافظت کنید و ضمانت اجرایی برای قرارداد ایجاد نمایید. - امضا و تاریخ:
در نهایت، قرارداد باید توسط طرفین امضا و تاریخگذاری شود. این کار به قرارداد اعتبار قانونی میبخشد و نشان میدهد که طرفین با شرایط موافقت کردهاند.
هر کدام از این بخشها مانند یک حلقهی زنجیر به هم متصل هستند و نبود هر کدام میتواند قرارداد را ناقص کند. در بخشهای بعدی، به شما یاد میدهیم که چگونه این اجزا را بهدرستی در قرارداد خود بگنجانید و از چه اشتباهات رایجی باید دوری کنید.
نکات کلیدی در تنظیم قرار داد – چگونه قراردادی حرفهای بنویسیم؟
تنظیم یک قرار داد حرفهای مانند ساختن یک خانه است؛ اگر پایهها محکم و اصولی باشند، خانه در برابر هر طوفانی مقاومت میکند. در این بخش، با هم بررسی میکنیم که چه نکاتی را باید در تنظیم قرارداد رعایت کنید تا قرارداد شما نهتنها از نظر حقوقی معتبر باشد، بلکه از بروز هرگونه اختلاف نیز جلوگیری کند.
- شفافیت و دقت در نوشتن:
قرار داد شما باید بهقدری شفاف باشد که هیچ ابهامی برای طرفین باقی نگذارد. از کلمات ساده و دقیق استفاده کنید و از بهکار بردن جملات پیچیده یا مبهم خودداری نمایید. هرچه جزئیات بیشتر و دقیقتر باشند، احتمال سوءتفاهم کمتر میشود. - مشورت با متخصصان:
حتی اگر فکر میکنید میتوانید قرارداد را خودتان بنویسید، بهتر است قبل از امضا با یک وکیل و مشاور حقوقی مشورت کنید. این کار به شما کمک میکند تا از جنبههای حقوقی قرارداد مطمئن شوید و از اشتباهات پرهزینه جلوگیری کنید. - توجه به قوانین و مقررات:
هر نوع قرارداد باید با قوانین و مقررات مرتبط تطابق داشته باشد. مثلاً قراردادهای کاری باید مطابق با قانون کار ایران تنظیم شوند. اطمینان حاصل کنید که قرارداد شما از نظر قانونی معتبر است. - تعیین دقیق تعهدات طرفین:
در قرار داد باید بهوضوح مشخص شود که هر طرف چه تعهداتی دارد. این تعهدات باید واقعبینانه و قابل اجرا باشند. از کلیگویی پرهیز کنید و همهچیز را بهصورت جزئی و دقیق بنویسید. - در نظر گرفتن شرایط فسخ:
همیشه این احتمال وجود دارد که یکی از طرفین بخواهد قرارداد را فسخ کند. در قرارداد خود شرایط فسخ، مانند مدت زمان اطلاعرسانی و جریمههای احتمالی، را بهوضوح مشخص کنید. - استفاده از نمونههای موفق:
اگر برای اولین بار قرارداد مینویسید، از نمونههای موفق و استاندارد الهام بگیرید. این کار به شما کمک میکند تا ساختار و محتوای قرارداد را بهتر درک کنید. - بررسی و بازبینی نهایی:
قبل از امضای قرارداد، آن را با دقت بخوانید و بازبینی کنید. مطمئن شوید که همهی بخشها کامل و دقیق هستند. اگر نکتهای مبهم یا ناقص وجود دارد، آن را اصلاح کنید. - امضای قرار داد در حضور شاهد:
برای افزایش اعتبار قرارداد، بهتر است امضا در حضور شاهد انجام شود. این کار به شما کمک میکند تا در صورت بروز اختلاف، مدارک محکمتری داشته باشید.
با رعایت این نکات، میتوانید قراردادی بنویسید که نهتنها از حقوق شما محافظت کند، بلکه به رشد کسبوکار و روابط شما نیز کمک کند. کسب و کارهایی که این مرحله را به درستی انجام می دهند در ادامه کمتر نیاز به عارضه یابی کسب و کار پیدا می کنند. در بخشهای بعدی وبسایت میلاد بهرامی مشاور عارضه یابی و توسعه کسب و کار، به شما یاد میدهیم که چگونه از اشتباهات رایج در تنظیم قرارداد دوری کنید و یک نمونه قرارداد کاری حرفهای بنویسید.
نمونه متن قرارداد کاری
عنوان قرارداد: قرارداد کاری بین شرکت [نام شرکت] و آقا/خانم [نام کارمند]
طرفین قرارداد:
- کارفرما: شرکت [نام شرکت] به نشانی [آدرس شرکت]
- کارمند: آقا/خانم [نام کارمند] به نشانی [آدرس کارمند]
موضوع قرارداد:
این قرارداد برای استخدام آقا/خانم [نام کارمند] در سمت [عنوان شغلی] در شرکت [نام شرکت] منعقد میشود.
مدت زمان قرارداد:
این قرارداد از تاریخ [تاریخ شروع] به مدت [مدت زمان، مثلاً ۱ سال] معتبر است و در صورت رضایت طرفین، قابل تمدید خواهد بود.
تعهدات کارفرما:
- پرداخت حقوق ماهیانه به مبلغ [مبلغ حقوق] در تاریخ [تاریخ پرداخت].
- ارائه بیمه درمانی و سایر مزایای قانونی مطابق با قوانین کار ایران.
- فراهم کردن محیط کاری ایمن و مناسب برای انجام وظایف شغلی.
تعهدات کارمند:
- انجام وظایف محوله در چارچوب شرح شغل تعیینشده.
- رعایت قوانین و مقررات شرکت و حفظ اسرار تجاری.
- حضور به موقع و انجام ساعت کاری تعیینشده (ساعت کاری: [ساعت شروع] تا [ساعت پایان]).
شرایط فسخ قرارداد:
- هر یک از طرفین میتوانند با ارائه [مدت زمان، مثلاً ۱ ماه] اطلاعرسانی کتبی، قرارداد را فسخ کنند.
- در صورت تخلف یکی از طرفین از تعهدات خود، طرف دیگر میتواند بدون اطلاعرسانی قبلی قرارداد را فسخ کند.
جریمهها و ضمانتهای اجرایی:
- در صورت عدم انجام تعهدات توسط کارمند، کارفرما میتواند بخشی از حقوق یا مزایا را کسر کند.
- در صورت عدم انجام تعهدات توسط کارفرما، کارمند میتواند از طریق مراجع قانونی اقدام کند.
امضا و تاریخ:
این قرارداد در دو نسخه تهیه شده و هر دو نسخه دارای اعتبار یکسان هستند.
امضای کارفرما: [نام و امضا]امضای کارمند: [نام و امضا]تاریخ: [تاریخ امضا]
نکات مهم درباره نمونه قرارداد کاری:
- قابل تنظیم بر اساس نیاز: این نمونه قرارداد یک الگوی کلی است و میتوانید آن را بر اساس نیاز خود تغییر دهید.
- رعایت قوانین کار: مطمئن شوید که قرارداد شما با قوانین کار ایران تطابق دارد.
- مشورت با متخصص: قبل از امضای قرارداد، حتماً با یک وکیل یا مشاور حقوقی مشورت کنید.
در بخشهای بعدی، به شما یاد میدهیم که چگونه از اشتباهات رایج در تنظیم قرارداد دوری کنید و قراردادهای خود را بهصورت حرفهای مدیریت نمایید.
اشتباهات رایج در تنظیم قرارداد – چگونه از این اشتباهات دوری کنیم؟
۱. شفافیت در تعهدات طرفین
یکی از رایجترین اشتباهات، نوشتن تعهدات بهصورت کلی و مبهم است. مثلاً نوشتن “کارمند موظف به انجام وظایف محوله است” بدون اینکه دقیقاً مشخص شود این وظایف چیست. این ابهام میتواند منجر به سوءتفاهم و اختلاف شود.
راه حل: تعهدات هر طرف را بهصورت دقیق و جزئی بنویسید. مثلاً “کارمند موظف است گزارشهای هفتگی را تا پایان روز پنجشنبه ارسال کند.”
۲. نادیده گرفتن قوانین و مقررات
گاهی افراد بدون توجه به قوانین مرتبط، قرار داد مینویسند. مثلاً در قرارداد کاری، حقوق کمتر از حداقل دستمزد قانونی تعیین میشود. این کار نهتنها قرار داد را بیاعتبار میکند، بلکه ممکن است مشکلات حقوقی برای طرفین ایجاد کند.
راه حل: قبل از تنظیم قرارداد، قوانین و مقررات مرتبط را بررسی کنید یا با یک وکیل مشورت نمایید.
۳. عدم تعیین شرایط فسخ قرارداد
بسیاری از قراردادها فاقد بخشی هستند که شرایط فسخ قرارداد را مشخص کند. این موضوع میتواند در صورت بروز اختلاف، مشکلات بزرگی ایجاد کند.
راه حل: حتماً در قرارداد خود بخشی را به شرایط فسخ اختصاص دهید. مثلاً “هر یک از طرفین میتوانند با ارائه ۱ ماه اطلاعرسانی کتبی، قرارداد را فسخ کنند.”
۴. استفاده از جملات پیچیده و نامفهوم
بعضی از افراد فکر میکنند که قرارداد باید پر از اصطلاحات حقوقی پیچیده باشد. این کار نهتنها به قرارداد اعتبار نمیبخشد، بلکه ممکن است باعث سوءتفاهم شود.
راه حل: از جملات ساده و قابل فهم استفاده کنید. قرارداد باید برای همهی طرفین قابل درک باشد.
۵. عدم بررسی و بازبینی نهایی
بعضی از افراد بعد از نوشتن قرارداد، آن را بهسرعت امضا میکنند بدون اینکه یک بار دیگر آن را با دقت بخوانند. این کار میتواند منجر به اشتباهات کوچک اما پرهزینه شود.
راه حل: قبل از امضای قرارداد، آن را با دقت بخوانید و بازبینی کنید. اگر ممکن است، از شخص دیگری بخواهید آن را بررسی کند.
۶. عدم در نظر گرفتن شرایط اضطراری
گاهی قرارداد ها فاقد بخشی هستند که شرایط غیرمنتظره یا اضطراری را پوشش دهد. مثلاً اگر یکی از طرفین نتواند به تعهدات خود عمل کند، چه اتفاقی میافتد؟
راه حل: در قرارداد خود بخشی را به شرایط اضطراری اختصاص دهید. مثلاً “در صورت بروز فورس ماژور (مانند بلایای طبیعی)، طرفین موظف به مذاکره برای تعدیل شرایط قرارداد هستند.”
۷. امضای قرارداد بدون شاهد
بعضی از افراد قرارداد را بدون حضور شاهد امضا میکنند. این کار میتواند در صورت بروز اختلاف، اثبات قرارداد را دشوار کند.
راه حل: حتماً قرارداد را در حضور شاهد امضا کنید و مشخصات شاهد را در قرارداد ذکر نمایید.
۹. مشورت نگرفتن از مشاور کسب و کار
همواره مشاور کسب و کار در حوزه تجاری و کسب و کار یک قدم از شما جلوتر است. یک مشورت ساده با مشاور کسب و کار می تواند از همان قدم نخست مسیر شما را کاملا متحول کند و شما را از ورود به مسیری اشتباه منع کند. جهت ثبت درخواست مشاوره کسب و کار بر روی لینک همین قسمت کلیک کنید.
سوالات متداول درباره قراردادها و قانون کار ایران – پاسخ به رایجترین سوالات شما
وقتی صحبت از قراردادها میشود، سوالات زیادی در ذهن افراد ایجاد میشود، بهویژه اگر قراردادهای کاری باشند. در این بخش، به رایجترین سوالات درباره قراردادها و قانون کار ایران پاسخ میدهیم تا ابهامات شما برطرف شود و با آگاهی بیشتری قراردادهای خود را تنظیم کنید.
۱. آیا قرار داد شفاهی اعتبار دارد؟
در بسیاری از موارد، قراردادهای شفاهی نیز اعتبار قانونی دارند، اما اثبات آنها در صورت بروز اختلاف بسیار دشوار است. به همین دلیل، همیشه توصیه میشود قراردادها را بهصورت کتبی و با جزئیات کامل تنظیم کنید.
۲. چگونه میتوان یک قرار داد را فسخ کرد؟
فسخ قرارداد باید بر اساس شرایطی باشد که در خود قرارداد ذکر شده است. معمولاً طرفین موظف هستند مدت زمان مشخصی (مثلاً ۱ ماه) قبل از فسخ، اطلاعرسانی کنند. اگر شرایط فسخ در قرارداد ذکر نشده باشد، بهتر است با یک وکیل مشورت کنید.
۳. آیا میتوان قرارداد را بعد از امضا تغییر داد؟
بله، اما فقط در صورتی که هر دو طرف با تغییرات موافق باشند. این تغییرات باید بهصورت مکتوب و با امضای طرفین به قرارداد اضافه شوند. به این سند، “الحاقیه قرارداد” گفته میشود.
۴. اگر یکی از طرفین به تعهدات خود عمل نکند، چه باید کرد؟
در این صورت، طرف دیگر میتواند از طریق مراجع قانونی اقدام کند. معمولاً در قراردادها بخشی به نام “جریمهها و ضمانتهای اجرایی” وجود دارد که شرایط برخورد با چنین مواردی را مشخص میکند.
۵. آیا قراردادها باید حتماً توسط وکیل نوشته شوند؟
لزوماً نه، اما مشورت با یک وکیل یا مشاور حقوقی میتواند به شما کمک کند تا از جنبههای حقوقی قرارداد مطمئن شوید و از اشتباهات پرهزینه جلوگیری کنید.
۶. آیا قراردادهای الکترونیکی اعتبار دارند؟
بله، قراردادهای الکترونیکی که مطابق با قوانین مربوطه (مانند قانون تجارت الکترونیک ایران) تنظیم شدهاند، اعتبار قانونی دارند. اما باید مطمئن شوید که امضای الکترونیکی طرفین معتبر باشد.
۷. اگر در قرارداد اشتباهی وجود داشته باشد، چه باید کرد؟
اگر اشتباه، قبل از امضا شناسایی شود، میتوانید آن را اصلاح کنید. اگر بعد از امضا متوجه اشتباه شوید، باید با طرف دیگر مذاکره کنید و یک الحاقیه برای اصلاح اشتباه به قرارداد اضافه نمایید.
۸. آیا میتوان قرارداد را برای شخص دیگری واگذار کرد؟
این موضوع به نوع قرارداد و شرایط آن بستگی دارد. در بعضی از قراردادها، امکان واگذاری وجود دارد، اما در بعضی دیگر نه. بهتر است این موضوع را در قرارداد خود بهوضوح مشخص کنید.
۹. اگر قرارداد تاریخ انقضا نداشته باشد، چه اتفاقی میافتد؟
در این صورت، قرارداد تا زمانی که طرفین آن را فسخ نکنند، معتبر باقی میماند. اما بهتر است همیشه مدت زمان قرارداد را مشخص کنید تا از بروز ابهامات جلوگیری شود.
۱۰. آیا میتوان قرارداد را بهصورت بینالمللی تنظیم کرد؟
بله، اما باید به قوانین کشورهای مربوطه توجه کنید. معمولاً در قراردادهای بینالمللی، بخشی به نام “قانون حاکم” وجود دارد که مشخص میکند قرارداد تحت قوانین کدام کشور تفسیر و اجرا میشود.
۱۱. حداقل دستمزد در قانون کار ایران چگونه تعیین میشود؟
حداقل دستمزد هر سال توسط وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی تعیین میشود و کارفرمایان موظف هستند حداقل این مبلغ را به کارمندان خود پرداخت کنند. این مبلغ بر اساس تورم و شرایط اقتصادی کشور محاسبه میشود.
۱۲. ساعت کاری استاندارد در قانون کار ایران چقدر است؟
طبق قانون کار ایران، ساعت کاری استاندارد ۴۴ ساعت در هفته است (۸ ساعت در روز بهجز روزهای تعطیل). اضافهکاری نیز باید با توافق کارمند و با پرداخت حق اضافهکاری انجام شود.
۱۳. مرخصی سالانه در قانون کار ایران چقدر است؟
هر کارمند حق دارد در هر سال کاری، ۱ ماه مرخصی با حقوق بگیرد. این مرخصی میتواند بهصورت متناوب یا یکجا استفاده شود.
۱۴. آیا کارفرما میتواند بدون دلیل کارمند را اخراج کند؟
خیر، کارفرما نمیتواند بدون دلیل موجه و قانونی کارمند را اخراج کند. در صورت اخراج غیرقانونی، کارمند میتواند از طریق مراجع قانونی اقدام کند و حق خود را مطالبه نماید.
۱۵. بیمه کارمندان در قانون کار ایران چگونه است؟
کارفرمایان موظف هستند کارمندان خود را نزد سازمان تأمین اجتماعی بیمه کنند. این بیمه شامل مواردی مانند درمان، بازنشستگی و از کارافتادگی میشود.
این سوالات و پاسخها به شما کمک میکنند تا با اطمینان بیشتری قراردادهای خود را تنظیم و مدیریت کنید. اگر سوال دیگری دارید که در این لیست وجود ندارد، خوشحال میشویم در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
دیدگاه شما چیست؟